موسیقی هنری ایران، نخستین وب سایت روزانه موسیقی ایران

فرایند آهنگسازی (چگونه موسیقی بسازیم)، ایده های خلاق

اختصاصی موسیقی هنری ایران: ساختن آهنگ فرایند پیچیده ای است. برای ساختن یک آهنگ، الهام گرفتن از هر چیز، تفکر خلاق داشتن، ایده های خلاقانه را به موسیقی تبدیل کردن و تبدیل این ایده ها به موسیقی کارهایی هستند که در این بین باید انجام پذیرند.

برای کسانی که در شروع کار هستند، حالت روحی مهمترین عاملی است که آهنگ را تحت تاثیر قرار می دهد. اگر فرد خشمگین، شاد یا ناراحت باشد، آهنگ ساخته شده او، این حالت را بازتاب خواهد داد. اوقات مختلف روز و فصل های مختلف، آهنگسازی را تحت تاثیر قرار می دهند و همچنین احساسات و هیجان و هرگونه تنشی که ممکن است در زندگی شما باشد. عامل هایی که در زمان های مختلف آهنگسازی متاثر از آنهاست، بسیارند و این عوامل بیان می دارند که فرد در کدام حالت روحی قرار دارد. در ادامه برخی از این عوامل بیان می شود.

رنگ ها

اگر آهنگساز می خواهد آهنگی بسازد که حالت خاصی را بیان کند باید رنگ متناسب با این حالت را تجسم کند. به طور مثال رنگ نارنجی نماد انرژی و حرکت است. پس از مدتی، فرد می آموزد حالت روحی خود را به سویی متمایل کند که بتواند آهنگی بسازد که بیانگر تفکرات ذهنی او باشد.

شخصیت

می دانیم که بازیگرها در حین ایفای نقش خود باید به درون نقش بروند. حس کردن حالت های مختلف و رفتارهای متفاوت به بازیگر کمک می کند که هنگام اجرای نقش همانند شخصیت مورد نظر زندگی کند. اگر فردی آهنگی برای یک شخصیت خاص می نویسد به این معنی است که وی را از طریق صدا و نوا توصیف می کند. اگر آهنگساز هم فرایند مشابهی را همانند یک بازیگر دنبال کند، جزئیات پنهانی را که کمک به واقعی تر شدن آهنگ می کند از هم می شکافد و آهنگ دقیق تر و پرمعنی خواهد بود.

طبیعت

بسیاری از الهامات و نوگرایی ها از طبیعت حاصل می شود؛ از پرنده هایی که به واسطه آواز با هم ارتباط برقرار می کنند تا صدای خش خش برگ ها در اثر وزش باد.

بهره گیری از طبیعت راه فوق العاده ای برای برای شروع آهنگسازی است؛ تلاش برای رقابت با طبیعت روشی عالی برای ترکیب طبیعت و شخصیت است، برای مثال درامیختن با طبیعت در قالب یک نوا یا تم مشخص برای بیان یک معنای روحانی مانند آواز پرندگان.

خاطرات

یک منبع عالی دیگر در عرصه آهنگسازی خاطرات فرد است. هیجان زیادی از طریق خاطرات وارد آهنگ می شود. چند دقیقه ای را بر روی گذشته تمرکز کنید. سعی کنید که خاطرات خود را با جزئیات کامل تصور کنید. صداها، رایحه، رنگ ها و آب و هوا و هر موضوعی که تصور زیبایی به شما می دهد برای ساختن آهنگ مناسب است.

این موارد تنها تعدادی از منابع هستند که می توان از آنها الهام گرفت. آهنگساز تخیل خود را به کار می گیرد که پایانی ندارد.

مطلب بعدی که برای ساختن آهنگ مورد بررسی قرار می گیرد، تئوری موسیقی است. آخرین موردی که فرد می خواهد برایش پیش آید، اینست که تمام این ایده های خلاق را برای آهنگسازی داشته باشید، اما کمبود دانش موسیقی شما مانع این امر شود. یک بازیکن راگبی می تواند پاس دادن خود را بهبود بخشد، اما اگر قوانین بازی را نداند، قادر نخواهد بود به خوبی بازی کند. همچنین آهنگسازی به طور کامل در قید و بند قوانین موسیقی نیست، اما برای ساختن آهنگ باید تئوری موسیقی را دانست. همانطور که یک شاعر باید به زبان خود مسلط باشد تا بتواند شعر بسراید.

چند مورد از موارد کلیدی که فرد باید بداند و مرتبا دانش خود را در این زمینه بالاتر ببرد، عبارتند از:

یک. Staff (شناخت خطوط حامل یا خط سازهای کوبه ای)، Bar Lines (خط میزان)، Clefs (کلیدها مانند کلید سل، کلید فا، کلید دو)، Time Signatures (عدد های کسر میزان مانند ۲/۴، ۶/۸ و...)

دو. Note Values دیرند (ارزش زمانی نت ها مانند زمان نت سفید، سیاه، چنگ و...)، Rests (سکوت ها)، Phrasing جمله بندی (از نظر تاکید بر روی کلمه خاصی در جمله برای بیان منظور خاصی)، Rhythm وزن

سه. Articulation جمله بندی و نوع بیان موسیقی با توجه به تکنیک های سازی (با توجه به امکاناتی که هر یک از سازها دارند)، Instrument Specific Techniques تکنیک های ویژه هر ساز مثل: Pizzicato [پی تزی کاتو] پیتزیکاتو (تکنیک به ارتعاش درآوردن سیم های سازهای زهی مانند ویولن، بدون استفاده از آرشه و با کمک انگشت) و یا Con Sordino کن سوردینو (اجرا با استفاده از سوردین یا صدا خفه کن یا صدا کم کن)

چهار. Key Signature علامت های تغییر دهنده ( مانند بمل، دیز، بکار)، Circle of Fifths (جمله پنج تایی)، Accidenti (ناگهان یا ناگهانی روبرو شدن با علامت های تغییر دهنده)، Cadense (آهنگ و وزن، افول یا همان پایان دادن)

پنج. Major (گام ماژور)،Minor (گام مینور)، Diminished (گام کاسته)، Pentatonic (گام پنج صدایی)، Diatonic Scales (گام دیاتونیک)

شش. Modes (مدها)

هفت. Chords (آکوردها)، Extension (گسترش دادن یا بسط دادن گام)، Inversions (فاصله معکوس)، Sequence [سکو انس] سکونس (مرتب کردن یا همان هماهنگ کردن صداها، Arpeggios آرپژها (نواختن به ترتیب نت های یک آکورد پشت سر هم از بالا به پایین یا از پایین به بالا)

هشت. Instrument Ranges محدوده صدایی ساز (محدوده ساز که می تواند چه نت هایی را اجرا کند)، Timbers of each instrument [تمبر] تمبر صدایی هر ساز (آنچه باعث تفاوت در طعم و لحن صدای دو ساز می شود)، Difficult Areas of an Instrument سختی نواختن هر ساز از لحاظ چگونگی نوشتن نت و تفاوتش با سازهای دیگر (مثلا تفاوت نوشتن نت برای ساز کلارینت با ساز ترومبون)

البته ضروری نیست که آهنگساز تازه کار از تمام این موارد اطلاع داشته باشد، اما عدم اطلاع کافی فرد به این معنی است که خلاقیت وی در صورت کمبود ابزار برای ابراز آن تضعیف خواهد شد. آهنگسازان جوان باید از کتاب های تئوری موسیقی استفاده کنند. مطالعه دقیق این کتاب ها، یادداشت برداری از نکات مهم و انتقال آنها بر روی کارت های فلش (کارت های کوچک یادداشت)، استفاده از برگه های امتحانی سال های گذشته تئوری موسیقی برای خودآزمایی و سنجش دانش و سپس کار بر روی موارد ضعیف تر، استفاده از CD های مناسب برای تشخیص وزن و آهنگ و صوت های حاصل از ترکیب نت ها، همه مواردی هستند که در افزایش دانش موسیقی موثرند.

بالاخره آخرین توصیه در این مقاله، پویا نگه داشتن مقوله آهنگسازی است.

هدفتان این باشد که هر روز حتی یک قطعه کوتاه بسازید، شاید قبل از خواب بتوانید انعکاس وقایع آن روز را در قالب آهنگ درآورید. ساخته های خود را با هم ترکیب کنید. برای ارکسترهای مختلف آهنگسازی کنید. آهنگسازی چالشی است که اگر آن را پویا نگه دارید، تبدیل به مزیتی عالی خواهد شد و شما نمی دانید که ممکن است در این حین، شاهکاری بی نظیر خلق کنید.

ترجمه: مینا ایراندوست

نقل این مطلب با نام موسیقی هنری ایران مانعی ندارد.

دوازدهم دی ماه هشتاد و هشت