منتقدان جشنواره موسیقی فجر به وزیر نامه نوشتند
با وجود گذشت یک سال و تصویب نشدن اساسنامه جشنواره موسیقی فجر، نماینده‌های منتقدان این جشنواره نامه‌ای سرگشاده خطاب به وزیر ارشاد منتشر کردند.
به گزارش ایسنا بر اساس خبر رسیده، نمایندگان منتقدان و هیات منتخب تهیه و تدوین اساسنامه جشنواره موسیقی فجر، نامه‌ای را به سید عباس صالحی (وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی) نوشته‌اند که نسخه‌ای از آن در اختیار ایسنا قرار گرفته است.
این نامه به امضای نمایندگان منتقدان و هیات منتخب تهیه و تدوین اساسنامه جشنواره موسیقی فجر، یعنی پیروز ارجمند،کیوان ساکت، میدیا فرج نژاد، کیوان فرزین، مهدی قادری و علی قمصری، رسیده است.
در متن این نامه آورده شده:
«جناب آقای سید عباس صالحی
وزیر محترم فرهنگ و ارشاد اسلامی
با سلام و تقدیم احترام.
با اینکه موضوع عملکرد «جشنواره موسیقی فجر» همواره محل نقد و پرسشگری اصحاب هنر موسیقی بوده است، اما حتما مستحضرید که این انتقادات طی دو دوره گذشته و به واسطه ورود «خانه موسیقی ایران» به مدیریت این رویداد مهم موسیقایی، آن هم درست در زمانی که این نهاد به واسطه تخلفات و رفتارهای غیرصنفی، محفلی و جناحی گردانندگانش زیر شدیدترین انتقادات اهالی موسیقی قرار داشت و با تسری همین دیدگاه‌ها به جشنواره موسیقی فجر و ایجاد فضایی غیر شفاف و غیر منطقی، ابعاد بسیار وسیع‌تری به خود گرفته‌است که در صورت بی‌پاسخ ماندن (کما اینکه تا به امروز چنین بوده) میتواند با بی‌اعتماد ساختن جامعه موسیقی به این رویداد و متولیان فرهنگی کشور لطمات جبران ناپذیری را برای آینده موسیقی سرزمینمان به همراه داشته باشد. لذا لازم دیدیم تا با ارائه گزارشی کوتاه از تلاش‌ها و اقدامات منتقدان در این خصوص، که تماما از مجاری قانونی و بر طبق اصول حاکم بر یک جامعه مردم‌سالار و مدنی انجام شده برای بار چندم تلاش نماییم تا بلکه گره‌ای که سال‌هاست در کار اهالی موسیقی افتاده و همچنان باقیست به تدبیر و حسن نیت جنابعالی و معاونت محترم امور هنری، جناب آقای حسینی گشوده گردد.
۱. در شهریور ماه ۱۳۹۴و دقیقا همزمان با اوج انتقادات به عملکرد خانه موسیقی و تخلفات صنفی و اساسنامه‌ای آن از سوی اهالی موسیقی که از چند ماه پیش از آن شدت گرفته بود و عدم پاسخگویی مسوولین آن نهاد، معاونت وقت امور هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در خبری عجیب و غیر معمول از قصد خود برای سپردن مدیریت جشنواره بین‌المللی موسیقی فجر به خانه موسیقی خبر داد. با اینکه واکنش اهالی موسیقی و رسانه‌ها معاونت هنری را مجبور به اعلام انصراف از این تصمیم تا پاسخگویی و شفاف‌سازی مدیران خانه نسبت به انتقادات وارده کرد اما ایشان در اقدامی عجیب‌تر این مسوولیت را به جناب آقای نوربخش، مدیر عامل همان نهاد سپرد، با این توجیه که در این انتصاب شخصیت حقیقی ایشان مورد نظر قرار گرفته و این تصمیم ربطی به شخصیت حقوقی ایشان در خانه موسیقی ندارد. بگذریم که بعدها همین توجیه غیر منطقی نیز رعایت نشد و خانه رسما بسیاری از مسوولیت‌های جشنواره را آشکارا بر عهده گرفت و اعتبار و بودجه جشنواره به طرق مختلف وسیله مقابله گردانندگان خانه موسیقی با منتقدانشان قرار گرفت.
۲. این اقدام وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و آقای علی مرادخانی باعث گردید تا ۱۳۹ نفر از اهالی موسیقی طی نامه‌ای به وزیر محترم وقت جناب آقای علی جنتی از دخالت و جانب داری این وزارتخانه و معاونت هنری آن به نفع جناح و یا گروهی خاص در مساله‌ای صنفی انتقاد کرده و خواستار رسیدگی شوند. (این نامه به شماره ۱۲۶۶۱۱ مورخ ۱۶/۹/۱۳۹۴ در دبیرخانه وزارت ثبت شده).
۳. با اینکه مقام محترم وزارت وقت جناب آقای جنتی به سرعت نسبت به این نامه واکنش نشان داده و جناب آقای دکتر مظاهری (مشاور عالی) را جهت پیگیری مسائل معرفی کردند اما با وجود برگزاری جلساتی مشترک نهایتا به محض ارجاع مسئله به معاونت هنری، علیرغم پیگیری فراوان نمایندگان منتقدان نهایتا تمامی رایزنی‌ها علیرغم وعده‌ها بی‌پاسخ ماند و جشنواره ۹۴ با مدیریت آقای حمیدرضا نوربخش (خانه موسیقی) و به صورتی غیر شفاف و با ایرادات و انتقادات فراوان و بی‌سابقه‌ای از سوی جامعه موسیقی برگزار شد.
۴. در آذر ماه سال ۱۳۹۵، در پی اعلام ابقای جناب آقای نوربخش به عنوان ریاست جشنواره موسیقی فجر سال ۹۵ و با توجه به انتقادات فراوانی که به نحوه برگزاری، گزینش‌ها و مسائل مالی دور پیشین مدیریت ایشان شده بود، نزدیک به ۱۰۰۰ نفر از اهالی موسیقی طی نامه‌ای سرگشاده به جناب آقای دکتر صالحی امیری وزیر فرهنگ وقت، ضمن برشمردن موارد اصلی مورد اعتراض و انتقاد، نسبت به ادامه این روند بدون شفاف‌سازی ابهامات دوره گذشته اعتراض کرده و همکاری با این رویدادهنری را تا روشن نشدن چارچوب‌های مدون و شفاف برای آن خلاف مصالح موسیقی کشور عنوان کردند. پس از گذشت چند روز پر تنش و ایراد اتهاماتی به تهیه‌کنندگان و امضاکنندگان نامه از سوی برگزار کنندگان جشنواره یا نزدیکان ایشان و معاونت هنری وزارتخانه نهایتا آقای علی مرادخانی در پاسخ به این نامه ضمن اعلام استقبال از انتقادات از ارجاع موضوع به مدیرکل دفتر موسیقی برای رسیدگی خبر داد.
۵. هرچند اینبار نیز وعده معاون هنری به مانند بارهای پیش علیرغم پیگیری منتقدان تا مدتی محقق نشد اما منتقدان بالاخره توانستند در اوایل دی ماه و طی نشست ضرب اصول و حضور آقای مرادخانی در این جلسه مجددا مساله را در حضور اهالی موسیقی و رسانه مطرح و پیگیری نمایند. در این جلسه معاون محترم امور هنری ضمن تاکید بر رسیدگی سریع، انتخاب آقای نوربخش به ریاست جشنواره را بر خلاف گفته سال گذشته خود (بند۱) ناشی از الزام دولت به برون‌سپاری جشنواره و بنا بر شخصیت حقوقی آقای نوربخش به عنوان مدیر عامل خانه موسیقی برشمردند.
۶. در پی وعده فوق‌الذکر معاونت جلساتی بین نمایندگان منتخب امضا کنندگان نامه و مدیران دفتر موسیقی انجام شد و مقرر گردید هرچه سریعتر اساسنامه‌ای توسط طرفین برای جشنواره موسیقی فجر تدوین و حتما از سال آتی (۱۳۹۶) اجرایی گردد و در اولین قدم پیش‌نویسی توسط دفتر موسیقی با مشورت از اهالی موسیقی و کارشناسان حقوقی تهیه و به اطلاع منتقدان برسد تا پس از اصلاح نهایی و جمع‌آوری همه نظرات نهایی شود. پیش‌نویس اساسنامه در روزهای پایانی سال ۹۵ توسط دفتر موسیقی برای نمایندگان منتقدان ارسال گردید و از آنجا که این متن نتوانست حداقل انتظارات منتقدان را برآورده سازد این گروه ضمن نظر سنجی از اعضا و بهره‌گیری از تجارب حقوق‌دانان نهایتا با انتخاب هیاتی برای نگارش اساسنامه، متنی کامل از اساسنامه را با رعایت موارد حقوقی، صنفی و هنری، همچنین پیش‌بینی راهکارهایی برای نظارت جامعه موسیقی و ابهام زدایی از روند اجرا تهیه و پس از تایید اعضای گروه منتقدین در اردیبهشت ماه ۱۳۹۶ به دفتر موسیقی ارسال کردند.
۷. جشنواره سال ۹۵ نیز به مانند دور قبل با کاستی‌ها و ابهامات فراوان برگزار شد و همانگونه که انتظار می‌رفت با انتقادات و اعتراضات فراوانی نیز همراه گشت. مدیر جشنواره نیز علیرغم تاکیدهای پیش از هر دوره بر شفافیت در روند جشنواره و وعده بر تشکیل اتاق شیشه‌ای، نه تنها دعوت میزبانان جلسه نقد و بررسی جشنواره سال ۹۴ با حضور اهالی موسیقی و رسانه را بی‌پاسخ گذاشت و تنها به ارائه گزارشی ناقص، مبهم و ناکارآمد پس از گذشت چند ماه از پایان جشنواره آن هم در حضور نمایندگان رسانه‌هایی گزینش شده اکتفا کردند، اما متاسفانه همین حداقل هم در مورد جشنواره سال ۹۵ هیچگاه اتفاق نیفتاد.
۸. در بینابین فرآیند گفته شده در دو بند پیش و در بهمن ماه ۱۳۹۵جلسه‌ای نیز به دعوت آقای دکتر حیدریان مشاور عالی وقت جناب آقای دکتر صالحی امیری با حضور برخی منتقدان خانه موسیقی و جشنواره با حضور مدیرکل دفتر موسیقی تشکیل شد. در این جلسه منتقدان نسبت به اعلام انتصاب مجدد آقای نوربخش به ریاست جشنواره بعدی از سوی معاونت هنری برای بار سوم در اختتامیه جشنواره سال ۹۵ و پیش از تهیه اساسنامه اعتراض کرده و آن را خلاف وعده‌های وزارت فرهنگ مبنی بر تهیه سریع و عمل بر اساس اساسنامه در دست تهیه دانستند. در این خصوص جناب حیدریان از یک طرف ابقا یا برکناری مدیریت جشنواره را منوط به تهیه اساسنامه و محتوای آن دانستند و و از سوی دیگر جناب آقای طالبی را مامور پیگیری این مهم و گزارش نتیجه مستقیما به دفتر وزیر قرار دادند. متن اساسنامه همانطور که در بندهای پیش اشاره شد در اردیبهشت ۹۶ تهیه و به دفتر موسیقی ارسال شد که متاسفانه تا به امروز هیچ اقدام و پاسخی را از سوی مسئولین در پی نداشته است.
جناب آقای وزیر، ارائه این گزارش به این قصد است که شما را در جریان روند مسائل گذشته در وزارتخانه در ارتباط با موضوعات صنفی موسیقی و موضع غیر شفاف و جانبدارانه معاونت وقت امور هنری وزارتخانه متبوع جنابعالی، طی صدارت سه وزیر فرهنگ در پشتیبانی از گروهی کوچک اما تمامیت خواه و به تبع آن دوقطبی ساختن و تقابل اهالی جامعه موسیقی قرار دهیم و امیدواریم به کناره‌گرفتن معاونت امور هنری پیشین به چشم دلیلی بر عدم پاسخگویی و رفع مسئولیت از ایشان و مدیران مربوطه، نگاه نشود. ما نیز در نهایت احترام به جنابعالی و معاونت محترم امور هنری، به نمایندگی از طیف بزرگی از جامعه موسیقی مجددا با تاکید بر مواضع سال گذشته‌مان مبنی بر به رسمیت نشناختن جشنواره موسیقی فجر تا زمان تبیین و اعلام و عمل به چارچوبی مشخص و مطابق بر اصول عادلانه و منطبق با موازین هنری و صنفی، امیدواریم در دوران مسئولیت جنابعالی شاهد تغییرات مثبتی در اصلاح مناسبات میان وزارتخانه و نهادهای صنفی موسیقی و به تبع آن جشنواره موسیقی فجر به نفع تمامی جامعه موسیقی و اعتلای فرهنگ کشور باشیم.»
به گزارش ایسنا، چند روز پیش معاون جدید امور هنری وزارت ارشاد در حالی خبر می‌دهد که «شیوه‌نامه برگزاری» جشنواره موسیقی فجر به دست او رسیده که جشنواره موسیقی فجر چندی است پا از سی‌سالگی فراتر گذاشته اما هنوز فعالیت آن در چارچوب هیچ اساسنامه‌ای انجام نمی‌شود. تدوین و اجرای این اساسنامه، مطالبه منتقدان این جشنواره در سال گذشته بود که مسوؤلان وعده انجام آن را دادند؛ اما با گذشت یک سال در حالی به برگزاری دوره جدید این رویداد نزدیک می‌شویم که این وعده هنوز تحقق نیافته است
پیروز ارجمند از دبیری جشنواره بسطامی استعفا کرد
پیروز ارجمند، دبیر سومین دوره جشنواره موسیقى بسطامى از این جشنواره کناره‌گیرى کرد.
به گزارش ایلنا، پیروز ارجمند که سابقه ریاست بر جشنواره موسیقى فجر و اداره کل موسیقى وزارت فرهنگ و ارشاد را در سال‌هاى قبل دارد، به دلیل اختلاف با مسئولان موسسه بسطامى از دبیرى این جشنواره کناره‌گیرى کرد.
گفته می‌شود؛ سینا رحیم پور، مسئول ستاد خبرى این جشنواره نیز بعد از جدایی ارجمند از جشنواره بسطامى، از این جشنواره کناره‌گیری کرده است.
پیروز ارجمند در گفتگو با مهر:
موسیقی را با گردشگری پیوند زدم/ تدوین چند آلبوم از کارهای گذشته
مدیرکل سابق دفتر موسیقی وزارت ارشاد این روزها مشغول فعالیت در حوزه آهنگسازی و تدوین ویژه‌برنامه هایی برای توسعه موسیقی اقوام ایران و صنعت گردشگری است.
پیروز ارجمند آهنگساز و مدیرکل سابق دفتر موسیقی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به خبرنگار مهر گفت: مدتی است جدای از فعالیت های دانشگاهی، در حوزه گردشگری مشغول به فعالیتم و مشغول تدوین استراتژی های متفاوتی در این بخش هستم که امیدوارم بتواند به نتیجه مشخصی برسد. این فعالیت ها عمدتا روی زیرساخت های حوزه گردشگری است که موسیقی نیز بخشی از فضای برنامه ریزی شده محسوب شده و می تواند در توسعه توریسم نقش موثری ایفا کند.
مشاور عالی گردشگری و اقتصاد هنر اتاق بازرگانی، صنایع و معادن ایران افزود: متاسفانه طی سال های اخیر اتفاقات بدی برای موسیقی ما افتاده به طوری که عمده فعالیت های موسیقایی و البته هنرمندان فعال این عرصه به سمت برگزاری کنسرت ها رفته و موجب شده که صنعت موسیقی دچار لطمه شود. از سوی دیگر نحوه برنامه ریزی ها و فعالیت هایی که در این حوزه انجام می گیرد در شرایطی است که بسیاری از آهنگسازان پیشکسوت در شرایط ناامنی شغلی هستند که این موضوع در روحیه آنها تاثیر خوبی ندارد.
وی بیان کرد: این شرایط خوبی نیست که مقوله آهنگسازی و موسیقی انحصاری شده و فضا دست کسانی است که در آهنگسازی فیلم ها و سریال ها دائم نام آن ها را می شنویم در حالیکه بزرگان موسیقی این سرزمین می توانند آثاری به مراتب بهتر و موثرتر از کارهای فعلی تولید کنند. همین موضوعات بهانه ای شد تا با تجربیاتی که در عرصه موسیقی دارم از زاویه دیگری به صنعت موسیقی نگاه کرده و آن را با صنعت توریسم پیوند بزنم.
این مدرس دانشگاه با اشاره شرایط فعلی فعالیت های موسیقایی در کشور تصریح کرد: گرچه سال های زیادی است در حوزه موسیقی مشغول به فعالیتم اما همواره به شاگردان و دانشجویانم توصیه کردم اول درآمد خود را از جای دیگری تامین کنند و بعد وارد این حرفه شوند.
این آهنگساز تاکید کرد: تلاش کردم درباره مساله موسیقی و گردشگری تحقیقاتی را انجام دهم که خوشبختانه این پژوهش ها در مناطق مهم گردشگری کشورمان از جمله جزیره قشم شکل اجرایی به خود گرفته است و حتی تعدادی از گردشگران به منظور شنیدن موسیقی اقوام به ایران سفر کرده اند.
ارجمند درباره فعالیت های خود در حوزه آهنگسازی هم گفت: انتشار یک مجموعه پنج جلدی از مجموعه آثارم در حوزه آهنگسازی سریال، تئاتر و فیلم سینمایی، انتشار دو آلبوم موسیقی برگرفته از اشعار سهراب سپهری، بازنشر آلبوم «هزار و یک شب» و «سفر به چزابه»، انتشار دو آلبوم موسیقایی با همکاری ۱۵ هنرمند جهانی، تدوین و انتشار چند مجموعه موسیقایی در حوزه «هنر مهاجرتی» و تولید یک مجموعه فرهنگی از زندگی زنده یاد ابراهیم باستانی پاریزی از جمله یک فیلم مستند، یک پرتره صوتی، یک کتاب و خوانش اشعار و طراحی جایزه فرهنگی این مرد بزرگ علم و ادب ایرانی از جمله فعالیت هایی است که طی ماه های آینده درصدد انجام آنها هستم.
در نشست خبری مطرح شد؛
جشنواره ایرج بسطامی سه خواننده بسیار خوب معرفی می‌کند/موزیسین‌های جوان به سمت ژانگولربازی رفته‌اند
فریدون شهبازیان، حسام‌الدین سراج و پیروز ارجمند در نشست خبری سومین جشنواره ایرج بسطامی ضمن انتقاد از وضعیت موجود موسیقی ایران به تشریح جزئیات این جشنواره پرداختند.
به گزارش خبرنگار ایلنا؛ نشست خبری سومین دوره جشنواره ایرج بسطامی با حضور فریدون شهبازیان (رئیس شورای سیاستگذاری)، حسام‌الدین سراج (دبیر هنری)، پیروز ارجمند (دبیر جشنواره) و فاطمه بسطامی (مدیر موسسه ایرج بسطامی) ظهر امروز در سالن شهناز خانه هنرمندان ایران برگزار شد.
فاطمه بسطامی در ابتدای این نشست خبری گفت: ایرج بسطامی از 5 سالگی به دلیل میراث خانوادگی‌مان آواز خواندن را شروع کرد و بعدها در سال 1358 توسط آقای سالارزاده به استاد شجریان معرفی شد و مورد قبول ایشان قرار گرفت. ایرج سال‌ها نزد استاد شجریان کلاس‌هایش را ادامه داد و بعدها فعالیت‌های هنری‌اش را گسترش داد. ما در بنیاد بسطامی بزرگداشت‌هایی را برای ایرج برگزار کردیم منتهی از چند سال قبل تصمیم گرفتیم کار گسترده‌تر و اساسی‌تری را انجام بدهیم. از این رو بود که در سال 1389 اولین دوره جشنواره ایرج بسطامی را برگزار کردیم.
وی در ادامه افزود: دوره دوم این جشنواره نیز با وقفه‌ای با همکاری فریدون شهبازیان، حسام‌الدین سراج و پیروز ارجمند برگزار شد. امسال نیز با کمک و همکاری این عزیزان دوره سوم این جشنواره برگزار خواهیم کرد. البته ما در بنیاد بسطامی کارهای مهمتری نیز انجام داده‌ایم که از آن جمله می‌توان به آزادی خواننده جوانی اشاره کرد که در اثر یک بی‌احتیاطی در زندان بود و امروز این خواننده دارد؛ فعالیت می‌کند.
پیروز ارجمند (دبیر جشنواره) در بخش دیگر این نشست گفت: دوستی ما با مرحوم ایرج بسطامی به 31 سال قبل بازمی‌گردد درست به زمانی که در حال مرور آثاری از ادیب و سیدعلی اصغر کردستانی بودیم یک فایل صوتی 64 دقیقه‌ای از ایشان شنیدیم و از آن روز دوستی دیرینه ما شکل گرفت. همین دوستی دیرینه نیز باعث شد تا خانم بسطامی به من لطف داشته باشند و در این جشنواره همکاری داشته باشم.
وی در ادامه افزود: سومین دوره جشنواره ایرج بسطامی در دو بخش "آلبوم برتر" و "خوانندگان آواز ایرانی" برگزار خواهد شد. شیوه برگزاری نیز به این صورت الست که آثار ارسال شده به دبیرخانه جشنواره توسط هیئت انتخاب مورد بررسی قرار می‌گیرد و برگزیدگان این بخش به مرحله دوم راه پیدا می‌کنند. در مرحله دوم نیز منتخبین آثاری را در استودیو ضبط خواهند کرد و درنهایت برگزیدگان این بخش نیز به مرحله نهایی راه پیدا می‌کنند و در آنجا به رقابت خواهند پرداخت.
دبیر جشنواره ایرج بسطامی همچنین عنوان کرد: ما یک بخش انتخاب مردمی هم داریم که آثار این خوانندگان در کانال تلگرامی و سایت جشنواره قرار می‌گیرد و براساس آرای مردمی نفرات برگزیده را انتخاب میکنیم. اختتامیه جشنواره نیز در دی ماه امسال در تهران برگزار خواهد شد. ما همچنین قصد داریم از استاد حسن ناهید نوازنده برجسته نی به پاس 50 سال فعالیت هنری در مراسم اختتامیه جشنواره تجلیل و قدردانی کنیم.
پیروز ارجمند گفت: این جشنواره دارای اساسنامه شده است و شواری سیاستگذاری نیز برای تعیین شده که شامل فریدون شهبازیان، حسام‌الدین سراج، خانم فاطمه بسطامی (خواهر ایرج بسطامی) و خود من می‌شود. البته از استاد کامبیز روشن‌روان نیز برای حضور در این شورای دعوت کرده‌ایم که امیدوارم ایشان هم به ما بپیوندند. ما در بخش داوری آواز ایرانی نیز سعی کرده‌ایم از اساتید سبک‌های مختلف بهره بگیریم که توضیحات این بخش را آقای سراج ارائه می‌کنند.
حسام‌الدین سراج (دبیر هنری جشنواره) نیز گفت: آواز و موسیقی یکی از ارکان فرهنگی اساسی جامعه ما محسوب می‌شود و که به هیچ عنوان نمی‌شود آن را نادیده گرفت ما در این جشنواره به رکن مهم فرهنگی جامعه‌مان می‌پردازیم. در دوره‌های گذشته این جشنواره هدف اصلی معرفی چند استعداد خوب خوانندگی بود که البته این اتفاق نیز افتاد. در این دوره نیز ما ضمن پرداختن به این هدف قصد داریم آثار برتر موسیقی را نیز معرفی کنیم تا به عنوان اگو در اختیار فعالان موسیقی و به ویژه نسل جوان قرار بگیرد. متاسفانه در این سال‌ها شاهد یک اختشاش موسیقایی در کشورمان هستیم و این موضوع بر کسی پوشیده نیست و به نظر می‌رسد هیچ فضای تنفسی برای نفس کشیدن موسیقی جدی وجود ندارد.
این خواننده در ادامه افزود: خوانندگان جوان می‌بایست یک آواز و یک تصنیف مرتبط با همان آواز را در مدت زمان 14 دقیقه ضبط کرده و برای دبیرخانه جشنواره ارسال کنند. در هیئت انتخاب نیز این آثار به دقت مورد بررسی قرار خواهد گرفت. همانطور که میدانید آواز ایرانی از دو بخش ذاتی و اکتسابی تشکیل شده است. بخش ذاتی آن به جنس صدا و قدرت آن مربوط می‌شود که در هیئت انتخاب حتی به این مولفه‌ها نیز امتیاز داده خواهد شد تا بهترین به مرحله نهایی راه پیدا کنند.
وی همچنین عنوان کرد: ما برای داوری بخش آواز ایرانی سعی کرده‌ایم از اساتید سبک‌های مختلف استفاده کنیم تا احیانا در حق هیچ یک از خوانندگان اجحافی اتفاق نیفتد. از این از هنگامه اخوان، معصومه مهرعلی، صدیف تعریف، علی جهاندار و علی‌اصغر شاه‌زیدی دعوت کرده‌ایم تا در این بخش طبق یک لیست مشخص به امتیازدهی و داوری بپردازند.
فریدون شهبازیان در بخش دیگری از این نشست گفت: ما به واسطه تجربیاتی که در دوره‌های قبلی این جشنواره و جشنواره‌های دیگر به دست آورده‌ایم تلاش کردیم تا اصلاحاتی انجام بدهیم. این جشنواره ایرج بسطامی جمع سلایق مختلف است. البته موسیقی هنر والایی محسوب می‌شود و صد در صد تخصصی است. از این رو ما در این جشنواره از افراد متخصص که مورد قبول جامعه هنری هستند استفاده کرده‌ایم.
رئیس شورای سیاستگذاری سومین جشنواره ایرج بسطامی در ادامه افزود: در بخش آلبوم‌های موسیقی آثاری که طی دو سال گذشته ضبط و منتشر شده‌اند توسط صاحبان آثار به دبیرخانه جشنواره ارسال می‌شوند و ما داروان جشنواره آن را مورد بررسی قرار خواهیم داد. ما در بخش آلبوم‌های موسیقی بخش‌های مختلفی چون خواننده، آهنگساز، صدابردار، گرافیست، تنظیم‌کننده، تکنواز و اجراکننده جواب آواز، تهیه‌کننده و ناشر و شاعر و ترانه‌سرا نفرات برگزیده را انتخاب خواهیم کرد.
وی همچنین عنوان کرد: در بخش آواز نیز من با اطمینان می‌گویم که در انتهای این جشنواره 3 خواننده بسیار خوب به جامعه موسیقی معرفی خواهند شد.
پیروز ارجمند در بخش دیگری از این نشست خبری گفت: در دورانی که هنوز برخی‌ها درباره حرام بودن یا نبودن موسیقی بحث دارند بسیاری از جوانان کشورمان مشغول فراگیری موسیقی هستند و این جشنواره میتواند ضمن شناسایی استعدادهای جوان، به معرفی الگوهایی نیز برای آنها بپردازد. متاسفانه همانطور که در جامعه می‌بینید حتی بسیاری از هنرمندان جوان و شناخته شده کشورمان به سمت ژانگولر بازی رفته‌اند و بسیاری از این ژانگولربازی‌ها دارند الگو می‌گیرند که اصلا اتفاق خوبی نیست.
سراج نیز ادامه داد: متاسفانه صداوسیما نیز در این زمینه کم‌کاری کرده است و ما آنقدر این روزها موسیقی پاپ از تلویزیون می‌شنویم که آدم ممکن است تصور کند قصد جدی برای نابودی موسیقی ملی کشورمان وجود دارد.
شهبازیان نیز عنوان کرد: یک نکته را نیز من باید در مورد آواز بگویم. آواز ایرانی خواندن ردیف نیست و این اشتباه بزرگی‌است که دارد اتفاق می‌افتد. ردیف دستمایه خواننده و نوازنده و آهنگساز است اما بسیاری از خوانندگان این دستمایه را به جای اصل کار اشتباه گرفته‌اند. از زمان ورود رادیو به ایران وقتی شما به خوانندگان موفق نگاه می‌کنید می‌بینید خوانندگانی موفق بوده‌اند که جمله‌پردازی می‌دانستند. از این رو اگر خواننده‌ای جمله‌پردازی بداند قطعا میتواند خواننده خوبی شود.
ایلنا گزارش می‌دهد؛
مجوز ندادن به موسیقی رپ غیرقانونی‌ست/ علما هم با مداحی رپ مشکلی ندارند/«رپ به شرط سلامت» میتواند مجوز بگیرد
در حالی هنوز وزارت ارشاد حتی از به کار بردن واژه "موسیقی رپ" واهمه دارد و مدام تاکید می‌کند به هیچ اثری از این گونه موسیقی مجوز نداده و نمی‌دهد؛ این موسیقی سال‌هاست از تلویزیون و نهادهایی چون حوزه هنری و تریبون‌های حسینیه‌ها شنیده می‌شود و طرفداران بسیاری نیز دارد.
به گزارش خبرنگار ایلنا، حاشیه‌هایی که طی یک هفته اخیر با انتشار خبر همراهی حمید صفت (خواننده موسیقی رپ) در نمایش «لامبورگینی» به کارگردانی سیامک صفری به وجود آمد؛ یکبار دیگر مسئله روشن نبودن تکلیف «موسیقی رپ» و برخوردهای چندگانه را با فعالان این عرصه، به بحث روز موسیقی ایران تبدیل کرد.
در حالی هنوز وزارت فرهنگ ارشاد اسلامی در روزهای پایانی دولت یازدهم حتی از به کار بردن واژه «موسیقی رپ» نیز واهمه دارد و مدام تاکید می‌کند به هیچ اثری از «موسیقی رپ» مجوز نداده و نمی‌دهد که این موسیقی سال‌هاست از تلویزیون و نهادهایی چون حوزه هنری و نیز از تریبون‌های حسینیه‌ها شنیده می‌شود و طرفداران بسیاری نیز دارد. البته در این بین؛ طیف گسترده‌ای از فعالان «موسیقی رپ» نیز وجود دارند که به دلیل روشن نبودن تکلیف وزارت ارشاد با این گونه از موسیقی، سال‌هاست به‌صورت زیرزمینی فعالیت می‌کنند.
«موسیقی رپ دقیقا چیست که تا این حد وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی حتی از نزدیک شدن به آن نیز پروا دارد؟» این سئوالی است که احتمالا دست‌اندرکاران این وزارتخانه و دفتر موسیقی چندان توضیح روشنی برای آن ندارند و دقیقا به همین دلیل است که از پاسخ به سئوالات خبرنگار ایلنا در این زمینه با احتیاطی مثال‌زدنی امتنا می‌کنند و می‌گویند «نگاه وزارت ارشاد به موسیقی رپ همان است که در گذشته بوده و هیچ تغییری نکرده و برای اطلاع از نگاه ما به مطالبی که در گذشته درباره موسیقی رپ گفته شده؛ مراجعه کنید. ما هیچ وقت مجوزی در زمینه موسیقی رپ صادر نکرده‌ایم...»
مداحان و ذاکران نیز از موسیقی رپ که همان «بحرطویل» است، استفاده می‌کنند
ترسی که وزارت ارشاد از طرح شدن «موسیقی رپ» در دل دارد را در بسیاری از نهادهای دیگر نمی‌توان یافت. رضا مهدوی که حدود ۲۰ سال به عنوان مدیر مرکز موسیقی حوزه هنری فعالیت کرده است؛ درباره بحث مجوز نگرفتن «موسیقی رپ» به خبرنگار ایلنا گفت: در جامعه ما نوع رفتاری خاص تثبیت شده و آن اینکه با هر پدیده‌ای که در جوامع غربی؛ کهنه شده و در جامعه ما نو به نظر می‌رسد، مخالف صورت می‌گیرد؛ آن هم نه مخالفتی از روی علم؛ بلکه از سر برداشت شخصی و کاملا سلیقه‌ای. متاسفانه این رویه در سطوح مختلف کشور ما سیطره پیدا کرده و در زمینه موسیقی نیز نمود جدی‌تری دارد. برای مثال «موسیقی رپ» همان «بحرطویلی» است که ذاکران و مداحان ما با الحان مقدس سال‌ها آن را اجرا کرده و می‌کنند.
در سال ۱۳۸۵ یک نمونه مداحی رپ با صدای عبدالرضا موسوی در مرکز موسیقی حوزه هنری تولید کردیم و تلویزیون نیز آن را پخش کرد؛ آلبوم این کار با عنوان «ذبح نور» منتشر شد و علما نیز آن را گوش کردند و هیچ نکته‌ای در آن نیافتند که مسئله ساز باشد.
رضا مهدوی در ادامه افزود: «موسیقی رپ» در جامعه غربی به عنوان وسیله‌ای برای اعتراض به کار می‌رفته و البته در برخی از آثار نیز شامل کلمات بی‌ادبانه است اما در ایران وضعیت متفاوت است و استفاده از واژه‌های بی‌ادبانه در «موسیقی رپ» هرگز وجود ندارد. ما در سال ۱۳۸۵ یک نمونه مداحی رپ با صدای عبدالرضا موسوی در مرکز موسیقی حوزه هنری تولید کردیم و تلویزیون نیز آن را پخش کرد؛ آلبوم این کار با عنوان «ذبح نور» منتشر شد و علما نیز آن را گوش کردند و هیچ نکته‌ای در آن نیافتند که مسئله ساز باشد؛ نکته جالب اینکه در همان زمان انتشار این آلبوم نیز وزارت ارشاد می‌گفت ما «موسیقی رپ» را به رسمیت نمی‌شناسیم.
وزارت ارشاد میتواند برای موسیقی رپ مجوز صادر کند تا این موسیقی از یک کانال رسمی منتشر شود و به صورت منزه در اختیار مردم قرار بگیرد و در کنار اهداف نظام قرار بگیرد. این گونه موسیقی میتواند اصطلاحاً به شکل «رپ لطیف» یا «موسیقی رپ به شرط سلامت» مجوز بگیرد.
این موزیسین در ادامه گفت: وزارت ارشاد یک مرکز اصلی تصمیم گیرنده در کنار صداوسیما محسوب می‌شود و صدور مجوز برای گونه‌ای از موسیقی مانند «موسیقی رپ» به این معنا نیست که قرار است قبح ناهنجاری‌ها شکسته شود. وزارت ارشاد میتواند برای موسیقی رپ مجوز صادر کند تا این موسیقی از یک کانال رسمی منتشر شود و به صورت منزه در اختیار مردم قرار بگیرد و در کنار اهداف نظام قرار بگیرد. این گونه موسیقی میتواند اصطلاحاً به شکل «رپ لطیف» یا «موسیقی رپ به شرط سلامت» مجوز بگیرد. موسیقی رپ به هیچ عنوان خطرناک نیست و نباید جنبه سلبی پیدا کند و با آن مقابله صورت بگیرد.
مدیرکل سابق مرکز موسیقی حوزه هنری همچنین عنوان کرد: بهتر است یک جشنواره اختصاصی موسیقی پاپ راه‌اندازی شود که یکی از بخش‌های آن موسیقی رپ باشد؛ آن وقت در چنین فضایی می‌توان موسیقی رپ را نیز کارشناسی کرد و کارشناسان و صاحبنظران برای همیشه تکلیف این موسیقی را مشخص کنند و کتابی در این زمینه استخراج کنند تا به کسانی داده شود که در این زمینه نگرانی دارند. متاسفانه همچنان بسیاری از استعدادهای موسیقی که در زمینه موسیقی رپ فعالیت می‌کنند در نطفه خفه می‌شوند و سر از جاهای دیگری درمی‌آورند که عاقبت خوشی ندارد. بالاخره موسیقی رپ نیز روزی جایگاه رسمی خودش را پیدا می‌کند ولی بهتر است امروز این اتفاق بیفتد. البته طی سال‌های اخیر در صداوسیما نمونه‌هایی از موسیقی رپ در سریال‌ها مورد استفاده قرار گرفته است.
در تلویزیون برنامه‌ای با عنوان شوک؛ تمام فعالان موسیقی زیرزمینی را به نهله‌های شیطان پرستی و امثالهم مربوط می‌کردند که از اساس این مسئله درست نبود؛ اصلاً چیزی با عنوان المان‌های موسیقی شیطان‌پرستی وجود ندارد که بتوان گفت براساس این المان‌های موسیقایی، این تعداد موزیسین در این حوزه فعالیت می‌کنند.
رضا مهدوی گفت: در تلویزیون برنامه‌ای با عنوان شوک تولید شد که درباره موسیقی رپ بد‌ترین نوع تولید در حوزه موسیقی بود. در این برنامه تمام فعالان موسیقی زیرزمینی را به نهله‌های شیطان پرستی و امثالهم مربوط می‌کردند که از اساس این مسئله درست نبود؛ اصلاً چیزی با عنوان المان‌های موسیقی شیطان‌پرستی وجود ندارد که بتوان گفت براساس این المان‌های موسیقایی، این تعداد موزیسین در این حوزه فعالیت می‌کنند. اینکه کسی مو‌هایش را تاج خروسی درست کند یا روی بدنشان خالکوبی داشته باشد هیچ ارتباطی با خود موسیقی پیدا نمی‌کند؛ همین کار‌ها را در هر موسیقی دیگری نیز می‌توان انجام داد. از موسیقی به عنوان یک ابزار و یک هنر می‌توان هم استفاده خوب و هم استفاده نامطلوب انجام داد. به این واسطه این حرف‌ها که نمی‌شود انگ زد.
ژانر خوب و ژانر در موسیقی نداریم
خانه موسیقی از تمام گونه‌های موسیقی حتی رپ حمایت می‌کند
با وجود نگاه غیرواقعی بسیاری از مدیران و تصمیم‌گیران دولتی و غیردولتی نسبت به «موسیقی رپ» که آن را بسیار آسیب زننده می‌دانند اما فعالان جدی عرصه موسیقی چنین نگاهی را از پایه غلط می‌دانند و به هیچ عنوان نمی‌پذیرند. اهالی موسیقی تقسیم‌بندی‌های دولتی را مبنی بر ژانر خوب و ژانر بد در موسیقی صحیح نمی‌دانند.
حمیدرضا نوربخش (مدیرعامل خانه موسیقی) که خود؛ خواننده موسیقی اصیل ایرانی است، درباره نوع نگاه «خانه موسیقی» نسبت به «موسیقی رپ» به خبرنگار ایلنا گفت: اصولاً ما در خانه موسیقی از همه گونه‌های موسیقی که درست و هنجارمند باشند، حمایت میکنیم. ما که نمی‌توانیم برای گونه‌های مختلف موسیقی تقسیم‌بندی خوب و بد داشته باشیم. هرگونه موسیقی که هنجارمند باشد و از قواعد هنری تبعیت کند؛ از موسیقی پاپ گرفته تا راک و سنتی و کلاسیک و رپ را می‌پذیریم و تاییدشان میکنیم.
هرگونه موسیقی که هنجارمند باشد و از قواعد هنری تبعیت کند؛ از موسیقی پاپ گرفته تا راک و سنتی و کلاسیک و رپ را می‌پذیریم و تاییدشان میکنیم.
مدیرعامل خانه موسیقی در ادامه افزود: هر گونه‌ای از موسیقی اصول، قواعد و هنجارهایی دارد و از قوانینی تبعیت می‌کند. از این رو کسانی که گونه‌های مختلف موسیقی را اجرا می‌کنند باید دارای شرایطی باشند و این قواعد و قوانین را بدانند. موسیقی که برخلاف هنجار باشد و از نظر محتوایی نیز مشکل داشته باشد به طور طبیعی پذیرفتنی نخواهد بود و جامعه نیز آن را پس می‌زند.
نوربخش به طور ویژه در مورد موسیقی رپ عنوان کرد: موسیقی رپ میتواند موسیقی هنجارمند باشد و از قواعد پیروی کند و دارای پیام و محتوایی خوبی باشد. موسیقی رپ، امروز در همه جای دنیا شنیده می‌شود و طرفداران بسیاری نیز دارد. اگر موسیقی رپ قواعدی را که مدنظر است داشته باشد هیچ ایرادی نخواهد داشت.
مجوز ندادن وزارت ارشاد به موسیقی رپ غیرقانونی است
پیروز ارجمند (مدیرکل سابق دفتر موسیقی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی) نیز درباره موسیقی رپ به خبرنگار ایلنا گفت: زمانی که من در وزارت ارشاد سمت گرفتم به دنبال تدوین آیین‌نامه یا برنامه استراتژیکی بودم تا بتوانم براساس آن برنامه‌ریزی‌هایمان را صورت بدهم؛ اما زمانی که مشغول به کار شدم چیزی در این زمینه نیافتم. یعنی هیچ متنی که سیاست کاری و هدف گذاری را به طور شفاف در زمینه موسیقی بیان کند وجود نداشت. از این رو یک شورای راهبردی که متشکل از مشاور مذهبی، جامعه‌شناس و متخصصان موسیقی می‌شد، ایجاد کردم. سیاست کاری ما به این شکل بود که هیچ گونه‌ای از موسیقی در نظرمان ممنوع نبود مگر اینکه با مبانی شرعی و قانونی و عرفی ما ناسازگار باشد.
این آهنگساز در ادامه افزود: اما کار ما در سه سبک موسیقی متال، راک و رپ با مشکلاتی همراه شد. تا آن زمان هیچ مجوزی در این سه ژانر صادر نشده بود. به هر حال در حوزه موسیقی راک و متال با کارهایی که با شیب ملایم پیش بردیم این موسیقی‌ها را از ممنوعیت خارج کردیم و گروه‌ها فعالیت رسمی‌شان را شروع کردند که نتیجه بسیار مثبتی به دنبال داشت و مشخص شد بسیاری از مخالفت‌ها هیچ مبنای درستی ندارد.
جلسه‌هایی را با برخی افراد را که در ساختار حاکمیت حضور داشتند، برگزار کردم و درباره موسیقی رپ مسائل مختلفی را شرح دادم و گفتم «ما با ممنوعیت‌های غیرقانونی که برای موسیقی رپ ایجاد میکنیم مسیر را برای موسیقی زیرزمینی ناسالم بازمی‌گذاریم.» من به این نتیجه رسیده بودم که براساس مولفه‌های ما ۵۰ درصد از موسیقی که به صورت زیرزمینی تولید می‌شود موسیقی سالمی است.
وی همچنین عنوان کرد: در همین زمان درباره موسیقی رپ نیز به همین نتیجه رسیدیم. من جلسه‌هایی را با برخی افراد را که در ساختار حاکمیت حضور داشتند، برگزار کردم و درباره موسیقی رپ مسائل مختلفی را شرح دادم و گفتم «ما با ممنوعیت‌های غیرقانونی که برای موسیقی رپ ایجاد میکنیم مسیر را برای موسیقی زیرزمینی ناسالم بازمی‌گذاریم.» طبق تحقیقاتی که در حوزه هنری درباره موسیقی زیرزمینی انجام داده بودم به این نتیجه رسیده بودم که براساس مولفه‌های ما ۵۰ درصد از موسیقی که به صورت زیرزمینی تولید می‌شود موسیقی سالمی است. در واقع با ممنوعیت‌های غیرقانونی که برای موسیقی زیرزمینی ایجاد می‌شود به نوعی موسیقی سالم را از بین می‌بردند. دقیقا به همین دلیل من عنوان کردم که به موسیقی رپ نیز مجوز می‌دهیم مشروط بر اینکه کارهایی که به دفتر موسیقی می‌رسد از کیفیت مطلوبی برخوردار باشد. ما اعلام کردیم کارهایی که شعر و موسیقی مناسب داشته باشد برای انتشار مجوز دریافت می‌کنند.
پیروز ارجمند افزود: ما در گروه واژه‌گزینی فرهنگستان زبان برای واژه «رسیتاتیو» از واژه «گفت آواز» استفاده کردیم که می‌توانست برای ژانر موسیقی رپ نیز کاربرد داشته باشد. از این رو گفتیم به موسیقی «گفت آواز» نیز مجوز می‌دهیم منتهی به شرطی که کارهایی ارائه شود که کیفیت لازم را داشته باشد. ما به هیچ عنوان قانونی نداریم که طبق آن بتوانیم از مجوز دادن به یک ژانر در موسیقی امتنا کنیم.
صدور مجوز نمایش «لامبورگینی» باید توسط مرکز هنرهای نمایشی انجام شود
بررسی موسیقی نمایش توسط دفتر موسیقی خلاف قانون است
عملا برای ممانعت از صدور مجوز اجرا و انتشار آثار «موسیقی رپ» هیچ منع قانونی وجود ندارد که بتوان به آن استناد کرد؛ اما با این وجود تاکنون هیچ مجوزی در زمینه «موسیقی رپ» صادر نشده است.
بر دو اساس در زمینه موسیقی تصمیم‌گیری می‌شود؛ یکی منشور سیاستگذاری کلان فرهنگی است که در سال ۱۳۷۰ مصوب شد؛ و دوم مصوباتی که در شورای عالی انقلاب فرهنگی به تصویب رسیده است. در هیچکدام از این‌ها به ممنوع بودن موسیقی رپ اشاره نشده است.
پیروز ارجمند درباره معیارهای قانونی برای صدور مجوز موسیقی گفت: بر دو اساس در زمینه موسیقی تصمیم‌گیری می‌شود؛ یکی منشور سیاستگذاری کلان فرهنگی است که در سال ۱۳۷۰ مصوب شد؛ و دوم مصوباتی که در شورای عالی انقلاب فرهنگی به تصویب رسیده است. در هیچکدام از این‌ها به ممنوع بودن موسیقی رپ اشاره نشده است. این محدودیت و ممنوعیت‌هایی که در موسیقی می‌بینید به دو عامل بازمی‌گردد که یکی ناآگاهی مدیران فرهنگی ما از تخصص موسیقی است و دیگری به دلیل وجود مدیرانی است که کارمند هستند و قدرت ریکس‌پذیری در تصمیم‌گیری‌ها ندارند.
مدیرکل سابق دفتر موسیقی وزارت ارشاد افزود: مسئله هنر موسیقی با سایر حوزه‌ها تفاوت‌های بسیاری دارد؛ در موسیقی می‌توان گفت که در جامعه ما، مصرف‌کننده ۱۰۰ درصدی برای موسیقی وجود دارد. در این میان موسیقی رپ نیز مخاطب چند ده میلیونی دارد و این مخاطبان به دنبال این نیستند که ببینند وزارت ارشاد به چه اثری مجوز داده یا نداده است. آنها موسیقی را که می‌خواهند گوش خواهند داد. در واقع آنها به نظرات ما اصلا توجهی ندارند و برایشان اصلا مهم نیست. در چنین شرایطی این وزارت ارشاد است که از ممنوعیت یک ژانر موسیقی مانند رپ بیشترین ضرر را می‌کند؛ چراکه مردم را از شنیدن موسیقی خوب و متناسب با معیارهای جامعه‌مان محروم می‌کند.
خاستگاه موسیقی رپ به عنوان یک موسیقی اعتراضی است که علیه نژادپرستی به وجود آمده و حتی با مبانی فرهنگی ما و آرمان‌های انقلاب اسلامی ایرانی نیز سازگاری دارد. درواقع می‌توان از موسیقی رپ برای اعتراض به مشکلات اجتماعی و یافتن راه‌هایی برای علاج آنها استفاده کرد.
این موسیقیدان در ادامه گفت: متاسفانه همچنان موسیقی رپ نادیده گرفته می‌شود و به جای روشن کردن تکلیف آن، سعی می‌کنند صورت مسئله را پاک کنند. خاستگاه موسیقی رپ به عنوان یک موسیقی اعتراضی است که علیه نژادپرستی به وجود آمده و حتی با مبانی فرهنگی ما و آرمان‌های انقلاب اسلامی ایرانی نیز سازگاری دارد. درواقع می‌توان از موسیقی رپ برای اعتراض به مشکلات اجتماعی و یافتن راه‌هایی برای علاج آنها استفاده کرد.
اینکه برخی افراد برای برخی کلیپ‌ها و قطعات خاص حتی در تلویزیون رسمی کشور بتوانند از موسیقی رپ استفاده کنند و هیچ محدودیتی برایشان وجود نداشته باشد اما برای بقیه فعالان موسیقی رپ فعالیت رسمی ممنوع باشد اصلا اتفاق خوشایندی نیست.
وی همچنین عنوان کرد: نکته‌ای که وجود دارد این است که باید تکلیف وزارت ارشاد با موسیقی رپ مشخص شود؛ اینکه برخی افراد برای برخی کلیپ‌ها و قطعات خاص حتی در تلویزیون رسمی کشور بتوانند از موسیقی رپ استفاده کنند و هیچ محدودیتی برایشان وجود نداشته باشد اما برای بقیه فعالان موسیقی رپ فعالیت رسمی ممنوع باشد اصلا اتفاق خوشایندی نیست.
در زمینه موسیقی رپ، صداوسیما پیشرو‌تر از وزارت ارشاد بوده است و در سریال‌های تلویزیونی نیز از این موسیقی استفاده کرده است. اولین کاری که در حوزه موسیقی رپ از صداوسیما پخش شد مربوط به سریالی بود که رضا عطاران خوانندگی تیتراژ آن را برعهده داشت و گمان می‌کنم حدود ده سال قبل بود که پخش شد.
ارجمند درباره برخورد صداوسیما با موسیقی رپ نیز گفت: در تلویزیون نیز به این باور رسیده‌اند که از موسیقی رپ می‌توان استفاده‌های خوبی کرد. جالب اینکه در زمینه موسیقی رپ، صدا و سیما پیشرو‌تر از وزارت ارشاد بوده است و در سریال‌های تلویزیونی نیز از این موسیقی استفاده کرده است. به خاطر می‌آورم زمانی که گیتار الکتریک را به عنوان آهنگساز سریال خط قرمز استفاده کردم در وزارت ارشاد آموزش و صدای گیتار الکتریک ممنوع بود؛ در صورتی که گیتار الکتریک یک ساز است و بستگی دارد که شما چه استفاده‌ای از آن میکنیم. اولین کاری که من به خاطر دارم در حوزه موسیقی رپ از صدا و سیما پخش شد مربوط به سریالی بود که رضا عطاران خوانندگی تیتراژ آن را بر عهده داشت و گمان می‌کنم حدود ده سال قبل بود که پخش شد.
تنها در زمینه اجرای «اپرا» است که دفتر موسیقی و مرکز هنرهای نمایشی به‌طور مشترک به آن مجوز می‌دهند و در بقیه موارد مرکز هنرهای نمایشی میتواند به صورت مستقل مجوز صادر کند. اگر مخالفتی مانند آنچه برای اجرای حمید صفت در تئاتر لامبورگینی اتفاق افتاده صورت بگیرد و دفتر موسیقی قصد بررسی و صدور مجوز برای بخش موسیقی آن را داشته باشد رفتاری غیرقانونی اتفاق افتاده است.
ارجمند همچنین با اشاره بررسی موسیقی نمایش «لامبورگینی» به کارگردانی سیامک صفری توسط دفتر موسیقی گفت: تنها در زمینه اجرای «اپرا» است که دفتر موسیقی و مرکز هنرهای نمایشی به طور مشترک به آن مجوز می‌دهند و در بقیه موارد مرکز هنرهای نمایشی میتواند به صورت مستقل مجوز صادر کند. اگر مخالفتی مانند آنچه برای اجرای حمید صفت در تئاتر لامبورگینی اتفاق افتاده صورت بگیرد و دفتر موسیقی قصد بررسی و صدور مجوز برای بخش موسیقی آن را داشته باشد رفتاری غیرقانونی اتفاق افتاده است. موسیقی متن نمایش و فیلم از آنجا که به صورت کاربردی برای صحنه‌ها استفاده می‌شود توسط خود شورای مرکز هنرهای نمایشی برای صدور مجوز مورد بررسی قرار می‌گیرد.
با تمام این تفاسیر، از روی شواهد و قرائن به نظر می‌رسد همچنان هیچ عزم جدی برای روشن شدن تکلیف «موسیقی رپ» از سوی متولیان اصلی آن در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی وجود ندارد و باز هم می‌بایست شاهد رفتارهای دوگانه‌ای باشیم که اجازه می‌دهد برخی سازمان‌ها و نهادهای خاص بتوانند از موسیقی رپ در هر رسانه‌ای که می‌خواهند استفاده کنند؛ اما طیف گسترده‌ای از فعالان این عرصه باید در فضای زیرزمینی و در تبعیض کامل به فعالیت پنهانی خود ادامه دهند.
نکته گزنده و تلخ این ماجرا به افرادی بازمی‌گردد که در برابر انواع و اقسام اجراهای موسیقی رپ حتی در قالب مداحی و آثار سفارشی برخی نهادها سکوت کرده‌اند اما تا نامی از این موسیقی برای تبدیل شدن به یک روال قانونی به میان می‌آید فریاد وامصیبتا سر می‌دهند.
تلویزیون تعاملی برای پخش صدای استاد ندارد
آقای روحانی به قول خود مبنی بر رفع محدودیت‌های هنرمندان و مفاخری مثل استاد شجریان و استاد فرشچیان عمل کردند. همچنین دولت یازدهم آمادگی برگزاری کنسرت برای این استاد مسلم موسیقی را داشت اما بیماری و کسالت استاد مانع از برگزاری این کنسرت تاکنون شده است.
به گزارش ایلنا، پیروز ارجمند (مدیرکل سابق دفتر موسیقی) به دنبال پخش سخنان دکتر حسن روحانی درباره ممنوعیت پخش دعای «ربنا» محمدرضا شجریان از صداوسیما در دومین مناظره تلویزیونی انتخابات ریاست جمهوری ۹۶ گفت: محدودیت‌های فعالیت استاد محمدرضا شجریان در دولت یازدهم برطرف و آلبوم ایشان منتشر شد و آقای روحانی رئیس‌جمهور کشورمان به قول خود مبنی بر رفع محدودیت‌های هنرمندان و مفاخری مثل استاد شجریان و استاد فرشچیان عمل کردند. همچنین دولت یازدهم آمادگی برگزاری کنسرت برای این استاد مسلم موسیقی را داشت اما بیماری و کسالت استاد مانع از برگزاری این کنسرت تاکنون شده است.
وی در پاسخ به این سوال که آیا مذاکراتی ازسوی دفتر موسیقی با سازمان صداوسیما برای پخش دعای ربنا با صدای استاد شجریان به عمل آمد یا نه، بیان کرد: سازمان صداوسیما هیچگونه وابستگی به دولت ندارد و درباره مسائل خود، شخصا تصمیم گیرنده است و متاسفانه تعاملی در زمینه پخش صدای استاد شجریان نداشته است. علیرغم اینکه آقای شجریان در نامه خود به صداوسیما پخش ربنایشان را از شبکه‌های مختلف بلامانع و آن را متعلق به مردم دانسته‌اند.
ارجمند همچنین خاطرنشان کرد: شخص آقای روحانی و آقای هاشمی وزیر بهداشت کشور تاکنون به عیادت دکتر شجریان رفته‌اند و برای بازگشت ایشان به ایران تلاش کرده‌اند و بطور کلی دولت از این هنرمند برجسته همواره حمایت کرده است اما پخش صدایشان از تلویزیون از حیطه اختیار دولت خارج بوده است.
طی تمام سال‌های بعد از انقلاب؛ همواره سکوت قانون در زمینه"موسیقی" باعث شده تا این حوزه صحنه‌ی کنش‌ها و واکنش‌های سلیقه‌ای بسیاری باشد اما امروز سندی تاریخی در این زمینه در حال بررسی است تا به این بلاتکلیفی تاریخی پایان دهد.
به گزارش خبرنگار ایلنا، تقریبا اکثر قریب به اتفاق کشمکش‌هایی چون ماجرای لغو کنسرت‌ها، نحوه صدور مجوزها و ممیزی‌ها، نشان ندادن ساز در تلویزیون و بسیاری موارد دیگر که در حوزه موسیقی روی می‌دهد تنها و تنها به دلیل نبود هیچ متن صریحی در قانون به وجود آمده و می‌آید. در واقع در هر مقطع زمانی، بسیاری از مشکلات جامعه موسیقی ایران تحت تاثیر سلیقه و گرایش‌های شخصی و نه قانونی مدیران و مسئولان وقت درباره موسیقی است. از این رو همواره جامعه موسیقی به نسبت تاثیرات منفی همین تصمیمات و برخوردهای سلیقه‌ای مسئولان، واکنش نشان داده و روزگار را به دلخوری سپری کرده‌اند.
تهیه اولین پیش‌نویس سند چشم‌انداز موسیقی کشور
با روی کار آمدن دولت یازدهم اولین تلاش‌ها برای تهیه و تنظیم قانونی که تکلیف دستگاه‌ها و نهادهای مختلف را در نحوی برخورد با موسیقی مشخص کند، آغاز شد.
علی ترابی (مدیرعامل انجمن موسیقی ایران) در گفتگو با خبرنگار ایلنا از این سابقه چنین یاد می‌کند: برای اولین بار چند ماه پس از روی کار آمدن دولت یازدهم در سال 92 بود که متنی به عنوان پیش‌نویس"سند چشم‌انداز موسیقی کشور" از شورای‌عالی انقلاب فرهنگی به دفتر آقای مرادخانی (معاون امور هنری وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی) ارسال شد تا این معاونت ضمن بررسی سند مذکور، نظر کارشناسی برخی از متخصصان و اهالی موسیقی را نیز جویا شود. به همین منظور با دستور علی مرادخانی پیش‌نویس این سند به انجمن موسیقی ایران ارسال شد تا جلسه‌ای به همین منظور با حضور برخی اهالی موسیقی چون ساسان فاطمی، هومان اسعدی، محمدرضا آزاده فر، کامبیز روشن‌روان، ایرج نعیمایی و علی ترابی برگزار شود.
ترابی درباره این جلسه نیز می‌گوید: طی آن جلسه، حاضران به این نتیجه رسیدند که این سند بسیار محدودکننده و دست و پا گیر است و باید تغییراتی در آن ایجاد شود. البته چند سالی از آن جلسه می‌گذرد به همین دلیل من جزئیات آن پیش‌نویس را به خاطر ندارم و یادم نمی‌آید دقیقا چه ایراداتی به متن پیش‌نویس وارد بود. درنهایت پیشنهاداتی در جلسه مطرح و تغییراتی پیشنهاد شد تا در سند اعمال شود. در ادامه نیز پیشنهادات به کمیسیون هنر و معماری شورای‌عالی انقلاب فرهنگی ارسال شد تا اعضای شورا پس از بحث و بررسی درباره پیشنهادات مطرح شده ازسوی اهالی موسیقی، نتیجه نهایی را به تصویب برسانند.
بی‌اثر مانند پیشنهادات اهالی موسیقی
باتوجه به نگاه مثبتی که حسن روحانی نسبت به مسئله موسیقی در دوران تبلیغات و مناظره‌های انتخاباتی ریاست جمهوری دوره یازدهم درباره موسیقی از خود نشان داده بود و همچنین به دلیل تلاشی که برای حل مسئله "سکوت قانون" در زمینه موسیقی آغاز شده بود، گمان می‌رفت ظرف چند ماه خبرهای خوشی از تصویب سند چشم‌انداز موسیقی کشور به گوش برسد اما عملا از اواسط سال 92 تا حدود یک سال بعد خبری از تکمیل این سند نشد؛ تا اینکه 21 مرداد 93 نشست مشترکی با حضور پیشکسوتان و صاحبنظران موسیقی ایران و برخی مسئولان و مدیران در مرکز بررسی‌های استراتژیک ریاست جمهوری ترتیب داده شد. از قضا خبرنگاران نیز به این مرکز دعوت شدند تا پس از برگزاری جلسه، در جریان نتایج و تلاش‌های صورت گرفته برای تهیه سند چشم‌انداز موسیقی کشور قرار گیرند.
در این نشست از میان اهالی موسیقی افرادی چون حسین علیزاده، محمدرضا درویشی، هوشنگ کامکار، هومان اسعدی، حمیدرضا نوربخش، ساسان فاطمی، رامین صدیقی، سیدمحمد میرزمانی، بابک چمن‌آرا و حسام‌الدین آشنا (رئیس مرکز بررسی‌های استراتژیک ریاست جمهوری)، علی مرادخانی (معاون امور هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی)، علی ترابی (مدیرعامل وقت انجمن موسیقی ایران) و پیروز ارجمند (مدیرکل دفتر موسیقی) برگزار شد.
پس از پایان نشست مرادخانی به جمع خبرنگاران آمد و گفت: این جلسه بنا به دعوت مشاور فرهنگی رئیس‌جمهور برای بررسی مجدد سند یاد شده برگزار شد و آقای آشنا در این جلسه نظرات خود را پیرامون این سند به عنوان یک ابزار کاربردی مطرح کرد. ضمن اینکه ما در این جلسه از نظر هنرمندان و فعالان بخش موسیقی بهره‌مند شدیم و نظرات بسیار خوب و مفیدی ارایه داده شد. به همین خاطر قرار بر این شد که در آینده نزدیک، کمیسیون‌هایی شکل بگیرد و اگر قرار باشد که سندی تدوین شود همه موارد به شکلی منظم و دقیق مورد بازنگری قرار گیرند.
محمد فاضلی نیز پس از پایان این جلسه به عنوان دبیر این نشست به خبرنگاران گفت: از این پس مرکز بررسی‌های استراتژیک نهاد ریاست جمهوری با همراهی معاونت هنری وزارت ارشاد کارهای مطالعاتی پیرامون تدوین یک سند جامع را انجام خواهد داد. موضوع اصلی که مدنظر ماست، این است که بین 2 سند فعلی و سندی که مورد بررسی قرار گرفته کدامیک میتواند مورد پذیرش جامعه هنری قرار گیرد؟ ما این فرآیند را مدتی است که آغاز کرده‌ایم و با توجه به نظرات کارشناسی که در این مورد اعلام شده بسیاری از کارشناسان اذعان می‌کنند در سند گذشته نظارت کافی اعمال نشده است. بهتر است با بررسی دقیق‌تر و کارشناسانه‌تر پیرامون اتفاقات موسیقی کشور ما به یک جمع‌بندی نهایی برای تدوین یک سند معتبر در عرصه موسیقی کشور دست پیدا کنیم.
این موضوع که نتایج قطعی جلسه چه بوده را با ساسان فاطمی (موزیسین و استاد دانشگاه) در میان گذاشتیم و او چنین پاسخ داد: وقتی ما به جلسه رفتیم فکر می‌کردیم تمام تغییراتی که سال قبلش در مورد پیش‌نویس سند چشم‌انداز موسیقی کشور پیشنهاد داده بودیم؛ لحاظ شده است؛ منتهی وقتی سند را در اختیارمان قرار دادند دیدیم عملا این همان پیش‌نویس سال گذشته است که هیچ تغییری هم در آن ایجاد نشده؛ البته من اعتراضم را نسبت به این مسئله اعلام کردم. پس از صحبت‌های مفصلی که در این جلسه رد و بدل شد درنهایت حاضران تصمیم گرفتن یک نفر را به عنوان نماینده جامعه موسیقی و یک نفر دیگر به عنوان نماینده مرکز بررسی‌های استراتژیک ریاست‌جمهوری انتخاب کنند تا این دو نفر به بررسی بیشتر پیش‌نویس بپردازند و تغییراتی که مدنظر طرفین است را اعمال کنند.
در این جلسه پس از رای‌گیری، ساسان فاطمی به عنوان نماینده جامعه موسیقی و محمد فاضلی نیز به عنوان نماینده مرکز بررسی‌های استراتژیک ریاست‌جمهوری انتخاب شد.
فاطمی درباره ادامه روند بررسی این سند با انتخاب او به خبرنگار ایلنا گفت: حدود دو هفته پس از جلسه‌ای که من هم در آن با رای‌گیری انتخاب شدم، جلسه دیگری در مرکز بررسی‌ها تشکیل شد که آقای مرادخانی و محمدرضا درویشی هم در آنجا حاضر بودند. در نهایت قرار شد یک کمیته تحقیق تشکیل شود و براساس آن ساز و کار بررسی کل پیش‌نویس درنظر گرفته شود.
وی ادامه داد: در واقع قرار شد در جلسه بعدی‌مان تیم تحقیق، موارد تحقیق و سایر لوازم مورد نیاز را تشکیل بدهیم اما هرگز جلسه دیگری تشکیل نشد؛ یا حداقل بهتر است بگویم مرا برای هیچ جلسه دیگری دعوت نکردند و دیگر خبر ندارم آیا این سند مورد بررسی قرار گرفت یا نه. این سند در واقع قرار بود رهنمونی برای موازین دولتی جهت تدوین روش برخورد با موسیقی باشد منتهی نمی‌دانم به چه دلیل این اتفاق نیافتاد و مشکل کجا بود.
امید به تصویب سند تا پایان کار دولت یازدهم
با گذشت بیش از دو سال و نیم از آن جلسه بررسی سند چشم‌انداز موسیقی کشور در مرکز بررسی‌های استراتژیک همچنان سرنوشت این سند در هاله‌ای از ابهام قرار دارد.
فرزاد طالبی (مدیرکل دفتر موسیقی) درباره سرنوشت سند چشم‌انداز موسیقی به خبرنگار ما می‌گوید: ما کارمان را انجام دادیم و نتیجه را به شورای‌عالی انقلاب فرهنگی ارسال کردیم. آنچه ما به عنوان پیش‌نویس به شورای‌عالی انقلاب فرهنگی فرستادیم یکی از پیش‌نویس‌هایی محسوب می‌شد که تهیه شده بود. پیش‌نویس‌های دیگری هم به شورای‌عالی انقلاب فرهنگی ارسال شده است؛ مثلا می‌توان به پیش‌نویسی که توسط فرهنگستان هنر تهیه شده اشاره کرد. بعد از تغییرات کلی که ما روی پیش‌نویس مرکز بررسی‌های استراتژیک انجام دادیم این نسخه به کمیسیون هنر و معماری شورای انقلاب فرهنگی فرستاده شد و بعد از آن جلسات متعددی با اعضای این کمیسیون داشتیم.
وی ادامه داد: در ابتدای امسال با دکتر ایمانی (رئیس کمیسیون هنر و معماری شورای‌عالی انقلاب فرهنگی) صحبت کردم و نتیجه کار این سند را جویا شدم که ایشان گفت ما تمام تلاش‌مان را خواهیم کرد تا قبل از پایان دوره چهار ساله دولت یازدهم حتما این سند را در صحنه شورای‌عالی انقلاب فرهنگی ببریم. به هر حال ما نظرات دفتر موسیقی را درباره پیش‌نویس به مرکز بررسی‌های استراتژیک داده‌ایم و امیدواریم سند تا پایان کار دولت یازدهم در شورای‌عالی انقلاب فرهنگی به تصویب برسد.
تلاش ما برای گفتگو با محمدحسین ایمانی خوشخو (رئیس کمیسیون هنر و معماری شورای‌عالی انقلاب فرهنگی) به جایی نرسید. به هر روی با گذشت 4 سال از تهیه اولین پیش‌نویس"سند چشم‌انداز موسیقی کشور" و برگزاری جلسات متعدد در مراکز و نهادهایی چون شورای‌عالی انقلاب فرهنگی، مرکز بررسی‌های استراتژیک ریاست‌جمهوری، دفتر موسیقی وزارت ارشاد و انجمن موسیقی ایران، به‌نظر می‌رسد برخی مشکلات و مسائل اجازه نمی‌دهد تکلیف نهایی این سند تاریخی برای همیشه مشخص شود. هر چند تیم فرهنگی حسن روحانی نسبت به تصویب سندی که مورد پذیرش اهالی موسیقی باشد تا زمان پایان کار دولت یازدهم خوش‌بین است اما باید منتظر ماند و دید چگونه دولت موفق می‌شود پس از 38 سال تکلیف تمامی نهادها و مراکز و مسئولان را با موسیقی و جامعه موسیقی روشن کند و آیا با تصویب این سند موانع غیررسمی بر سر راه موسیقی از میان خواهد رفت و قدرت نهادها و افراد غیرمسئول در این حوه کاهش خواهد یافت؟
موسیقی هنری ایران، نخستین روزنامه الکترونیکی روزانه موسیقی ایران