موسیقی هنری ایران، نخستین وب سایت روزانه موسیقی ایران

تغییر حجم صدای قطعه موسیقی در حال اجرا، می تواند به کلی مفهوم و حس آن را تغییر دهد. اگر آن را با صدای بلند و با قدرت پخش کنید، ممکن است موسیقی تهاجمی و باشکوه به نظر برسد. اما اگر همان قطعه را با صدای آرام بشنوید، یا بنوازید، حس کاملا متفاوتی خواهد داشت.

این بخش از موسیقی که مربوط به میزان حجم صداست، دینامیک  Dynamic نامیده می شود.

به همین دلیل، پویایی و دینامیک یکی از مهم ترین بخش های اجرای موسیقی است. در واقع شما می توانید احساسات متفاوتی را با آنها ابراز کنید.

همانطور که هنگام صحبت کردن، تاکید بر روی کلمات می تواند معنی جمله و نوع جمله را تغییر دهد، در موسیقی نیز تاکید بر روی نت ها و جملات مختلف، درجه اهمیت را تغییر می دهد و می تواند باعث تغییر حالت و مفهوم موسیقی شود.

در این نوشته، ما قصد داریم انواع مختلف دینامیک های موسیقی و نحوه استفاده از آنها را با توضیحات بیان کنیم. اما ابتدا، بیایید تعریف کنیم که پویایی یا دینامیک در موسیقی چیست.

تعریف دینامیک در موسیقی

در موسیقی از کلمه دینامیک برای توصیف حجم موسیقی یا حجم صدا استفاده می کنیم.

اما، به جای استفاده از کلماتی مانند بلند و نرم، از اصطلاحات و نمادهای مختلف ایتالیایی برای توصیف حالت و حجم صدا استفاده می شود.

اصطلاحات موسیقی برای دینامیک را به دو دسته مختلف تقسیم می کنیم:

  (دینامیک ایستا) Static dynamics

  (دینامیک متغیر) Changing dynamics

اکنون به تفاوت بین این دو نوع دینامیک خواهیم پرداخت.

دینامیک ایستا

دینامیک ایستا به ما می گوید موسیقی را با حجم صدایی خاصی پخش و اجرا کنیم که تغییر نمی کند.

به عبارت دیگر، بلندتر یا آرام‌تر نشود، و صدای نت پس از اجرا تغییر نکند.

ما از سه اصطلاح ایتالیایی برای توصیف دینامیک استاتیک یا ایستا استفاده می کنیم:

piano

forte

Mezzo

با پیانو (منظور ساز پیانو نیست) شروع می کنیم.

Piano پیانو

نخستین اصطلاح ، پیانو است که "pi-ah-no" تلفظ می شود.

پیانو کلمه ای است که در موسیقی، برای توصیف حالت آرام یا ملایم استفاده می شود.

برای نشان دادنش حرف p نوشته می شود که به نوازنده می گوید این قسمت از قطعه را با صدای ملایم و آرام اجرا کند.

فورته

اصطلاح بعدی فورته است که "for-tay" تلفظ می شود.

فورته برای صدای بلند تعریف شده و از کلمه ایتالیایی "قوی" آمده است.

برای نشان دادن فورته در یک قطعه موسیقی، حرف f نوشته می شود.

این بدان معنی است که شما باید این بخش را با صدای بلند بنوازید.

متزو

کلمه ایتالیایی دیگر، mezzo  است که "met-so" تلفظ می شود.

تعریف متزو "متوسط" یا "نیم" است.

در مقابل دو داینامیک قرار می گیرد: پیانو و فورته، بنابراین متزو پیانو (به معنای نسبتا آرام) و متزو فورته (به معنای با صدای نیمه قوی) نوشته و اجرا می شوند.

شکل نوشتاری این دو اصطلاح: mp  و mf

پیانیسیمو و فورتیسیمو

همچنین می‌توانیم پسوند «issimo» را که به معنای «خیلی» است، به انتهای پیانو و فورته اضافه کنیم.

فقط حرف آخر "o" را از پیانو و "e" را از فورته برداریم.

و pianissimo  به معنای "بسیار آرام" و fortissimo به معنای "بسیار بلند" خواهند بود.

به دو حرف ps و fortissimo به دو حرف fs به صورت مخفف نوشته می شوند.

Pianississimo  و Fortississimo

این دو اصطلاح نیز کاربرد دارند، و برای نشان دادن حالت های "بسیار بسیار بلند" و "بسیار بسیار آرام" مورد استفاده قرار می گیرند.

کافی است یک «iss» اضافه کنیم تا دو کلمه pianississimo و fortississimo را بسازیم.

حتی بیشتر از Ps و Fs

به غیر مواردی که گفته شدند، ممکن است دو شکل دیگر نیز استفاده شود، که برای نشان دادن حالت شدیدتر از ps  و fs است.

دینامیک fortissississimo (ffff)

Pianissississimo (pppp)

دینامیک های متغیر

نوع دیگری از علامت گذاری های دینامیکی مربوط به دینامیک متغیر است که موسیقی در یک حالت نمی ماند، بلکه به تدریج (یا به طور ناگهانی) افزایش یا کاهش صدا داریم.

کرشندو

ما از اصطلاح crescendo (تلفظ "kruh-shen-doh." ) استفاده می کنیم که به معنای "به تدریج بلندتر شدن" صدا است و از یک کلمه ایتالیایی به معنی "افزایش" می آید.

معمولاً در یک قطعه موسیقی به اختصار «cresc» نوشته می‌شود.

شکل کرشندو دو خط است که با هم شروع و به تدریج مطابق شکل زیر از هم دورتر می شوند.

Decrescendo و Diminuendo

نقطه مقابل  crescendo، decrescendo  است که به معنای "به تدریج آرام شدن" است.

از کلمه ایتالیایی به معنای کاهش می آید.

این دو خط جدا از هم شروع می شوند و به تدریج به هم نزدیک می شوند تا زمانی که به هم می رسند.

کلمه دیگری که تقریبا به معنای decrescendo است، "diminuendo" است که به معنای "به تدریج ساکت تر می شود." این اصطلاح بیشتر برای کاهش حجم سونوریته ساز است.

Diminuendo  به اختصار dim نوشته می شود.

نمودار دینامیک موسیقی

در زیر فهرستی از تمام نشانه‌های دینامیکی مختلف که احتمالاً در یک قطعه موسیقی با آن‌ها مواجه می‌شوید همراه با نماد و تعریف آمده است.

جمع بندی دینامیک

امیدوارم این توضیحات به شما کمک کند تا کمی بیشتر از پویایی و دینامیک و شکل نوشتاری حالت اجرای صداها در موسیقی بدانید.

دینامیک در موسیقی، بخش بسیار مهم از اجرا است و می تواند به طور کامل حالت موسیقی را از نظر مفهومی تغییر دهد.

رضا کلانتری

چهارم فروردین هزار و چهارصد و یک