هوشنگ جاوید: پژوهشگران موسیقی نواحی ایران به تعداد انگشتان دو دست نمی رسند
خبر اختصاصی موسیقی هنری ایران: هوشنگ جاوید پژوهشگر موسیقی گفت: دوره به دوره و قرن به قرن فرهنگ کشورها دچار تغییرات می شود و اگر حفظ و نگهداری مباحث معنوی و فرهنگی وجود نداشته باشد خدا می داند که در آینده چه اتقافی برای کشور خواهد افتاد.از دست دادن بسیاری از ریشه های فرهنگی ما یکی از آسیب های است که میتواند نسل بعدی را در برگیرد و آنها از داشته های معنوی خود بی اطلاع بمانند.
هوشنگ جاوید در گفتگو با خبرنگار سایت موسیقی هنری ایران در خصوص ضرورت برگزاری جشنواره موسیقی نواحی گفت: ایران حدود 10 سال است که متعهد به کنوانسیون میراث معنوی در جهان است و یکی از زمینه های تعهد، پاسداری از میراث معنوی در همه زمینه ها است و همین طور کسانی که حافظ میراث معنوی هستند یعنی افرادی که این میراث در نزد آنها است باید مورد حمایت قرار گیرند.
وی در ادامه افزود: منتها این مسئله در کشور ما با پیچ و خم های بسیاری روبرو است و یکی از مسائل این است که اختصاص بودجه های فرهنگی و هنری به این موضوع کم است ضمن آنکه کارهای پژوهشی و عوامل پژوهش در زمینه موسیقی مناطق و نواحی ایران در همه موارد و شاخه ها اندک است، همچنین پژوهشگران موسیقی نواحی به تعداد انگشتان دو دست نمی رسند و جوانان علاقمند هم در ابتدای راه هستند.
جاوید تصریح کرد: دوره به دوره و قرن به قرن فرهنگ کشورها دچار تغییرات می شود و اگر حفظ و نگهداری مباحث معنوی و فرهنگی وجود نداشته باشد خدا می داند که در آینده چه اتقافی برای کشور رخ خواهد داد. از دست دادن بسیاری از ریشه های فرهنگی ما یکی از آسیب هایی است که می تواند نسل بعدی را در برگیرد وآنها از داشته های معنوی خود بی اطلاع بمانند به همین سبب براثر ضرروت هایی که احساس شد و بحث حمایت هایی که باید از هنرمندان موسیقی مناطق و نواحی کشور شود این جشنواره دوباره به راه افتاده است.
وی با اشاره به دعوت شورای سیاست گذاری جشنواره و تشکیل جلسات متعدد گفت: آسیب های موجود در جشنواره قبل مورد بررسی قرار گرفت و تلاش کردیم تا نگاه دیگری داشته باشیم، یکی از مشکلات عدم وجود دستگاه پژوهشی درست برای اطلاع یابی از وضعیت هنرمندان کشور است و چون خود پژوهشگران این کار را انجام می دهند همین مسئله یکی از معضلات بزرگ است چراکه در هر جشنواره با هر موضوعی که برگزار می شود بیش از 10 یا 20 نفر را نمی توانیم معرفی کنیم در حالیکه 3 هزار تا 3 هزار و500 هنرمند واقعی و حافظ اصالت ها در کشور ما وجود دارد که بخش عمده ای از آنها حتی از کوچکترین خدمات مورد نیازشان بی بهره هستند.
جاوید افزود: خدماتی مانند استفاده از مزایایی موسسه هنرمندان پیشکسوت و یا خدمات بیمه ای و در کنار همه اینها معرفی شدن به رسانه ها برای بهره گیری از هنرشان، بنابراین تلاش کردیم در این جشنواره اولین مسئله در اولویت شناساندن هنرمندانی باشد که از چشم جامعه دور مانده اند اما در جامعه خودشان به عنوان استاد شناخته می شوند مانند آی محمد یوسفی در یزد یا حیدر عاشقی یکی از بهترین کمانچه نوازان حد مرزی خراسان رضوی که با تمامی استادی در هیچ جشنواره موسیقی شرکت نکرده اند.
این مدرس موسیقی با بیان اینکه برخی از مسئولان موسیقی اطلاع درستی از موسیقی نداشته اند و نمی توانستند ساز خوب و صدای خوب تشخیص دهند اظهار داشت: در ادارات ارشاد هر استان یک مسئول موسیقی وجود دارد که فعالیت این فرد براساس کار اداری است یعنی نامش مسئول موسیقی است اما در اصل پشت میز می نشیند و باید کار اداری انجام دهد نه کار پژوهشی و اطلاع یابی، بنابراین چارت اداری و تعریف اداری غلطی وجود دارد.
جاوید در ادامه گفت: این مسئولان استان ها در شهرستان هم زیردستانی دارند که همانند خودشان فعالیت می کنند در حالیکه اگر تعریف شغلی دقیقی از این کار وجود داشت باید در طول هفته 4 ساعت پشت میز می نشستند و بقیه ساعت را به عنوان کار ماموریتی به روستاها می رفتند. که در این حالت 2 مسئله پیش می آید اول آنکه ماموریت رفتن نیاز به ماشین اداری دارد و دوم آنکه باید یک حق ماموریت تعریف شود که غالب ادارات از این نظر با مشکل روبرو هستند و بیست سال است که مسئولان موسیقی استان ها و شهرستان ها به همین صورت کار می کنند و اگر غیر از این بوده شخص از جیب خودش هزینه کرده است.
وی با اشاره به تاسیس مکتب خانه موسیقی در اسفند ماه سال گذشته و در شمال خراسان، تاکید کرد: اگر قرار باشد مکتب خانه ها به جایی برسند، اولین اتفاقی که باید رخ دهد بهره وری آنها است یعنی برون داد این مکتب خانه ها به عنوان کارآموز هنر باید برای حضور در بخش رقابتی جشنواره اولویت پیدا کنند.
جاوید با انتقاد از اینکه آموزشگاه های کشور بیشتر به تدریس سازهای خارجی می پرازند و آموزش سازهای بومی ایران و سازهای ردیف دستگاهی بسیار کم است، افزود: جشنواره موسیقی نواحی باید از طریق ارسال فراخوان به این آموزشگاه ها اقدام کند چراکه ارسال فراخوان به ادارات نتیجه ندارد و در نهایت این فراخون در تابلو اعلانات ادارات قرار می گیرد و دیده نمی شود زیرا هنرمندان بومی به صورت مرتب به ارشاد منطقه خود مراجعه نمی کنند وادارات به هنرمندان اطلاع رسانی نمی کنند در نتیجه بسیاری از افراد مطلع نمی شوند که این مسئله یکی از آسیب های بزرگ برای ما است.
این پژوهشگر موسیقی توضیح داد: تنها یکسری از جوانان که به امکانات و اینترنت دسترسی دارند در این جشنواره ها حضور پیدا می کنند که دوستان ما اسم آنها را هنرمندان جشنواره رو می گذارند اما واقعیت این است که بسیاری از عزیزان چون امکانات ندارند، مطلع نمی شوند و این موجب می شود که جنبه های درست و با اصالت موسیقی کمتر بر روی صحنه بیایند.
وی اظهار داشت: یکی از برنامه ریزی ها در جشنواره موسیقی نواحی امسال این است که علاوه بر حضور پیشکسوتان، گروه های جوان با تکیه بر اصالت سنجیده شوند و نواها، آهنگ ها، پرده ها مقام ها و تمام آنچه که اجرا می کنند شکل اصلی اصالت را داشته باشد زیرا این جشنواره ها پایگاه نوآوری نیست بلکه پایگاه ارائه اصالت ها از یک نسل به نسل دیگر است در غیر این صورت موسیقی بومی نخواهد بود وموسیقی روز است.
جاوید تصریح کرد: هزاران جشنواره با موضوعات خاص برگزار می شود که فرصتی است تا نوآوری های این گروه ها در آنجا برروز پیدا کند ولی در موسیقی نواحی باید به اصالت ها پرداخت و آنها را حفظ کرد زیرا زمانی که از طریق یک کار فرهنگی و تاریخ دار و ریشه دار جاذبه ایجاد شد، افرادی که کشش پیدا می کنند و وارد این محیط می شوند در آینده با پایبندی به اصالت ها نوآوری خواهند داشت.
این مدرس موسیقی درخصوص تغییر سلیقه نسل جوان گفت: باید عامل این تغییر سلیقه را پیدا کرد. هر چیزی یک هدایت شوندگی می خواهد و زمینه های هدایت کننده نیز گاه آشکار و گاه پنهان است. مشکل ما این است که رسانه های ما به طور آشکار از موسیقی فرنگی استفاده می کنند.
وی افرود: متاسفانه 70 درصد از موسیقی که رادیو و تلوزیون در زمینه های مختلف پخش می کنند فرنگی است و این طور عنوان می کنند که موسیقی ایرانی برای مثلا برنامه ورزشی پاسخ گو نیست در صورتی که به هیچ عنوان این طور نیست و حتی اگر چنین آسیبی را تشخیص می دهند باید برنامه ریزی و حمایت کنند تا آهنگساز ایرانی موسیقی ایرانی تولید کند و با این بهانه که جوابگو نیست پس از آن استفاده نمی کنیم آب به آسیاب فرهنگ بیگانه نریزیم.
جاوید با بیان اینکه شعله موسیقی نواحی در آینده خاموش نخواهد شد تصریح کرد: زمانی که پیشکسوتان ما کار را شروع کردند چند نفر بیشتر نبودند تا اینکه به 10 نفر رسیدیم و امروز ما توانستیم جوانان را به سمت پژوهش در این زمینه ترغیب کنیم و خوشبختانه در هر شهرستان یک نفر از جوانان به دنبال موسیقی منطقه خودش است به عنوان مثال در اردکان جوانی بر روی آوازهای قدیمی نوحه سرایی کار کرده است و مقاله نوشته است، خانم جعفری در یزد در مورد آوازهای زرتشتیان در استان یزد کار کرده بود یا جوانی آوازهای مناقب خوانی تهران را دنبال کرده بود پس در هراستان و یا شهرستان چند نفر از جوانان دلسوز حضور دارند.
وی خاطرنشان کرد: یکی از مسائلی که در جشنواره موسیقی نواحی از امسال در نظر گرفتیم بخش فرا موسیقی است که تولیدات پژوهشی،آثار صوتی و تصویری را شامل می شود زیرا فرهنگ سازی به این سادگی نیست و باید تمام جوانب را در نظر گرفت و به آن بها داد تا بتوان در ذهن مردم جامعه تاثیر گذار بود.
